De meest geuite wens dezer dagen

Met de uitspraak “Gelukkig Nieuwjaar” wensen we elkaar geluk toe vanuit oprechte liefde of vanuit algemene beleefdheid. En op zich is dat natuurlijk allemaal goed. Het is fijn te weten dat anderen ons geluk toe wensen en dat ontvangen zonder oordeel, is al een begin van jezelf gelukkig voelen.

Alleen het ‘gelukkig’ zijn – en vooral gelukkig blijven – hebben we alleen maar zelf in de hand.

Wat kunnen we doen om een (redelijk) continu gevoel van geluk te hebben en te behouden?

goede voornemens maken ongelukkig

De vraag die ik altijd weer krijg, is:”En, wat zijn jouw goede voornemens voor dit jaar?”. Vaak vinden mensen het maar vreemd als ik zeg dat ik daar niet aan doen. Niet omdat ik er niet de waarde van zou inzien of misschien zelfs wel de lol maar simpelweg omdat ik vanuit het psychologische principe weet dat het maken van goede voornemens geen nut heeft en bijdraagt aan een ongelukkiger gevoel.

Van goede voornemens worden we het meest ongelukkig. Dat klinkt natuurlijk raar want je zou zeggen dat dit nu juist iets is waarmee we ons jaar een beetje vorm kunnen gaan geven en ons een houvast biedt.

Wat maakt nu dat wij van goede voornemens ongelukkiger worden?

Goede voornemens kunnen bijdragen aan gevoelens van ongelukkigheid om verschillende redenen:

1. Onrealistische verwachtingen: Mensen stellen vaak ambitieuze of onrealistische doelen tijdens het nieuwe jaar, in de verwachting dat er aanzienlijke veranderingen zullen plaatsvinden in een korte tijd. Als deze verwachtingen niet worden waargemaakt, kan dit leiden tot teleurstelling en ongelukkigheid.
2. Alles-of-niets mentaliteit: Voornemens worden vaak in zwart-wit termen geformuleerd, waar succes wordt gezien als het bereiken van het doel, en alles minder wordt beschouwd als falen. Deze alles-of-niets mentaliteit kan demotiverend werken en leiden tot negatieve emoties.
3. Externe druk: Maatschappelijke en culturele verwachtingen rond nieuwjaarsvoornemens kunnen externe druk creëren om te voldoen aan bepaalde doelen of normen. Deze druk kan stressvol zijn en bijdragen aan gevoelens van ontoereikendheid als de voornemens niet worden behaald.
4. Gebrek aan planning: Een voornemen stellen zonder een duidelijk plan of realistische strategie kan mensen voor teleurstelling plaatsen. Zonder een goed doordachte aanpak is het gemakkelijk om overweldigd en ontmoedigd te raken.
5. Focus op resultaten, niet op het proces: Voornemens benadrukken vaak het einddoel in plaats van de stappen die nodig zijn om het te bereiken. Wanneer individuen zich uitsluitend richten op het resultaat, kunnen ze de waarde van de reis missen en ontevredenheid ervaren als de resultaten niet direct merkbaar zijn.
6. Perfectionisme: Sommige individuen hebben perfectionistische neigingen, en voornemens kunnen deze eigenschappen versterken. Perfectionisme kan leiden tot constante zelfkritiek en een gevoel van falen, zelfs als er vooruitgang wordt geboekt.
7. Vergelijking met anderen: Het zien van anderen die slagen in hun voornemens, vooral via sociale media, kan een gevoel van ontoereikendheid of jaloezie creëren. Zichzelf vergelijken met anderen kan persoonlijke prestaties ondermijnen en bijdragen aan gevoelens van ongelukkigheid.
8. Gebrek aan intrinsieke motivatie: Voornemens die niet persoonlijk betekenisvol zijn of gedreven worden door externe druk hebben minder kans om volgehouden te worden. Zonder oprechte motivatie kunnen individuen moeite hebben om toegewijd te blijven en zich ongelukkig voelen over hun gebrek aan vooruitgang.

En uiteindelijk komen we er in de derde week van het jaar achter dat we allang niet meer bezig zijn met die goede voornemens en dat we weer in ons oude gedrag zijn terug gevallen. “Bummer!! Wéér niet gelukt”, hoor je jezelf zeggen. Je hebt dus gefaald, je doel niet behaald, je niet aan iets kunnen houden waarin je zó vurig geloofde toen je om 00:00u het glas bubbels hief en proostte op een nieuw jaar.

Blue Monday

En dus belanden we op de derde maandag van januari in de zogeheten “Blue Monday”; de meest deprimerende dag van het jaar. De vakanties zijn nog ver weg en je aan je voornemens houden, is je niet gelukt.

In 2005 bedacht de Britse psycholoog Cliff Amall een – naar zijn zeggen wetenschappelijke – formule waaruit volgens hem blijkt dat de laatste maandag van januari de dag is waarop de meeste mensen zich het meest ellendig voelen van het hele jaar.

Volgens Amall komt dit doordat het meestal weer niet gelukt is om de goede voornemens echt uit te voeren en omdat eind januari de vakanties nog heel ver weg lijken. Daarbij is het natuurlijk ook nog midden in de winter, zijn de dagen kort en is het weer guur. De academische wereld lacht Amall uit, maar de media hebben het begrip Blue Monday omarmt.

hoe goede voornemens wél kunnen werken

Om de kans op succes te vergroten en potentiële ongelukkigheid in verband met nieuwjaarsvoornemens te verminderen, kan het nuttig zijn realistische, specifieke en haalbare doelen te stellen, te focussen op het proces in plaats van alleen het resultaat, en persoonlijke ontwikkeling te benaderen met een positieve en zelfcompassievolle mindset.

Daarnaast is gebleken dat het maken van goede voornemens beter werkt als je dit in augustus of september doet. Vakanties liggen net achter de rug, meeste mensen voelen zich prettig en over niet al te lange tijd is het weer Kerstmis. Ook zit er geen sociale druk op goede voornemens die ergens halverwege het jaar gemaakt zijn én kun je ze ook maken voor bijv. de komende 2 maanden waardoor het overzichtelijker is. En als je er dan met anderen over praat, zul je zien dat mensen om je heen het leuk vinden dat je iets wilt gaan proberen en dat geeft een gevoel van steun en ook dat draagt bij aan een gevoel van geluk.

Gek genoeg zijn dit dus allemaal zaken die bijdragen aan het slagen van de goede voornemens én daardoor direct bijdragen aan het gevoel van ‘geluk’.

Dus wacht nog even met die goede voornemens en kijk eerst even wat dit jaar je te bieden heeft.